Gebelikte İlaç Kullanımı

Gebelikte İlaç Kullanımı


Gebelikte ilaç kullanımı çok önemli sağlık problemlerinin başında gelir. Amerika’da 1987 yılında 9bin gebe üzerine yapılan bir araştırmaya göre, gebelik boyunca vitamin harici reçete edilen ilaç sayısının 3.1 olduğu ortaya konmuştur. Bu sayıda bize her gebenin gebelik boyunca neredeyse 3 farklı ilaç kullandığını gösteriyor. Peki bu ilaçların zararları nelerdir?

İlaçların zararlarını anlatmadan önce siz okurlarımıza bir kelimenin açıklamasını yapmamız gerekecek bu kelime teratojenite. Teratojenite demek bebeğin ana rahmine düştüğü andan doğuma kadar olan sürede maruz kaldığı kalıcı sakatlık veya organlarında oluşabilecek fonksiyon bozuklukları ve anomalileri anlatan bir kelimedir. Yani teratojenite bebeğin ana rahminde sakat doğmasına sebebiyet verebilecek durumu temsil eder. Bu kelimenin anlamını öğrendiğimize göre size kolay bir yöntemle hangi ilaçların teratojen ( bebeği sakat bırakabilecek) etkisi olduğundan bahsedebiliriz.

 

Gebeliğin hangi döneminde ilaç kullanımı daha risklidir ?

Gebeliği teratojenite açısından 3 ‘e ayırırız:

1-) Döllenmenin gerçekleştiği andan 31. güne kadar olan dönem.

2-) Embiriyonik Dönem  ( Gebeliğin 31. ve 71. günleri arası )

3-) Fetal Dönem ( Gebeliğin 71. Gününden doğuma kadar olan süre )

Teratojenite ( bebekte sakatlık ) açısından en riskli dönem embiriyonik dönemdir ( 31. ve 71. günler arası ) . Bu dönemde bebeğin organları oluşur bu yüzden bu dönemde zorunlu kalmadıkça ilaç kullanımı bu dönemin sonuna kadar ertelenmelidir.

Bir ilacın teratojenik (bebeği sakat bırakabilen )  etkisi olduğunu nasıl anlayabilirim? Hangi grup ilaçlar gebelikte zararlıdır  ?

Şimdi burada teker teker ilaçları saymaya kalkarsak sanırım bu yazı bir ansiklopediden farksız olur. Bu yüzden size kolayca uygulayabileceğini bir yöntemi anlatacağım böylece ilacın teratojenik etkisi olup olmadığını daha net anlayabileceksiniz. Ancak Dikkat !! HER ZAMAN İLAÇLARINIZI MUTLAKA DOKTOR KONTROLÜNDE KULLANINIZ !! Evet şimdi ilaç kutumuzu açıyoruz ve içindeki prospektüsü ( ilaç kutusunun içindeki kağıt )  okumaya başlıyoruz. Prospektüste gebelere ait kısımda mutlaka ilacın girdiği kategori yazmaktadır.  A.B.D Besin ve İlaç komitesi ( FDA ) 1979 yılında ilaçların gebelikteki etkilerine göre 5 sınıfa ayırmıştır, bu sınıflar ( kategoriler ) : A,B,C,D  ve X gurubudur.

 

A,B,C,D ve X gurubu ilaçlar ne demek ? Bu guruba hangi ilaçlar girer ?

Bu gurupların açıklaması şunlardır:

Kategori  A ( A gurubu ilaçlar ) : İnsan ve hayvan çalışmalarında teratojen ( bebekte sakatlık oluşturan ) etkisi görülmeyen ilaçlar bu gruptadır. Örn: Bazı vitaminler ( A vitamini hariç !! )

Kategori B : Hayvanların bazılarında teratojenik risk saptanmasına rağmen insan çalışmalarında herhangi bir teratojenik etkiye saptanmamış olan ilaçları belirtmek için kullanılır. C,D ve X gurubu ilaçlara göre nispeten çok daha güvenilir ilaçlardır. Örneğin: Penisilinler.

Kategori C : Hayvan çalışmalarında teratojenik  ( bebeğin anormal olması ) etkisi saptanmasına rağmen, insanlarla ilgili yeterli kontrollü çalışma yapılmamış ilaçlar bu kategori grubundadır. İlaçların büyük bir kısmı bu gruptadır.

Kategori D : Bu kategoride ilaçların insanda teratojenik riski artırdığına dair kanıt vardir. Fakat ilacın yararının zararında fazla olduğu düşünülen bazı durumlarda, ilacın kullanılması kabul edilebilir. Bu tipte ilaçların kullanılması bebekte anomali oluşabilme riski ihtiva eder. Örneğin: Fenitoin ve karbamazepin .

Kategori X : Hayvan ve insanlarda belirgin fetal anomali yani teratojenite göstermiş ilaçlar bu grupta yer alır. Bu neden ilacın yararındansa oluşturduğu anomali daha ön plandadır. Bu ilaçların kullanılması durumda gebeliğin sonladırılması düşünülebilir.  Örneğin : İsotretionin ( A vitamini türevi ) , toludamid .

X gurubu ilaçlar gebelikte kullanılmaması gereken ilaçlar gurubuna girer. Umarım gebeler için ayrıntılı ve aydınlatıcı bir yazı olmuştur.

 

Sağlıklı Ve Mutlu Günler Dileğiye…

 

 

Dr. Ahmet Bahadır UÇAR

2011 Tüm Hakları Saklıdır. Yazı yazarın izni olmadan hiç bir makalede,dergide sitede yayımlanamaz…

 

 

 

 


facebook-paylas

Etiketler

Yorum Yok





Tibbiyardim.com Site İçi Arama:

Ana Sayfa

Anasayfa Anasayfa için tıklayınız !

Reklam