GEBELİKTE KİLO ALMA
* Normal bir gebelik sürecince annenin kendi gereksinimine ek olarak tükettiklerinin bebeğe aktarılması annenin yaklaşık 10-12 kg alması demektir.
* Bir kişinin günlük alması gereken kalori miktarı 2000 kaloridir.
* Gebeliğin başlarında 2100 kalori iken,son 6 ayda 2300 kalori olacaktır.
* Gebelik sırasında daha fazla yemek değil,bebeğin büyüme ve gelişmesi için gerekli besin maddelerinden almaya daha fazla dikkat etmek önemlidir.Hamilelik olsun olmasın,beslenmedeki temel düşünce,dengeli beslenmedir.
* İlk 3 ayda 1-2 kg
* Son 6 ayda her hafta ortalama ½ kg artış olması gerekmektedir.
* Kazanılan kilonun son 6 ayda 1 kg’dan az, 3 kg’den fazla olmamasına dikkat edilmelidir.
* Gebeliğin 20. haftasında genelde 4.5 – 5 kg kazanılmış olmalıdır.
GEBELİKTE BESLENME İHTİYACI
Gebelikte genel olarak önerilen,tüm temel besin maddelerinden her birinin yeterli ve düzenli alınmasıdır.Temel besin maddeleri;proteinler,lipitler(yağlar),karbonhidratlar(şeker),vitaminler ve minerallerdir.Şekerli ve yağlı gıdalar,besleyici özelliği düşük,kalori oranı yüksek gıdalardır,kolayca depo edilirler ve fazlasının bebeğinize faydası yoktur.Ayrıca protein ve vitamin-mineral içerikli gıdaların içindede yeterli oranda şeker ve yağ bulunmaktadır.
PROTEİNLER
Gebelikte artan protein gereksinimini karşılamak için kırmızı ve beyaz et,süt ve süt ürünleri,yumurta,balık,kuru baklagiller(fasulye,barbunya,mercimek…) gibi proteinden zengin besinler önerilir.
Hayvansal gıdalardaki yağ mümkün ölçde alınarak,etin yağsız şekilde tüketilmesi önerilir.Ayrıca balıkta proteinden başka bulunan omega 3 ve omega 6 yağ asitleride bebeğin zeka gelişimi üzerine olumlu etkili maddelerdir.Tüketilen balık taze ve iyi pişirilmiş olmalıdır.
FOLİK ASİT
*Folik asit nöral tüp defektleri,anomaliler ve down sendromu riskini azaltmaktadır
*Önerilen doz;
-Gebeler 1 mg/gün
-Nöral tüp defekti riski olan kadınlar 4mg/gün
*Folik asit alımına gebelik oluşumundan 2 ay önce başlanması önerilmektedir.Bu şekilde kullanıldığı zman nöral tüp defekti görülme riskinde 2/3 oranında azalma olmaktadır.Epilepsi tedavisi alan kadınlarda folik asidin daha yüksek dozlarda alınması gerekir.
VİTAMİNLER
Cvitamini; Demirin bağırsaklardan emiliminde,vucudun hastalık etkeni mikroorganizmalara karşı immun(bağışıklık) direncinin arttırılmasında ve metabolizmadaki pek çok kimyasal süreç için gerekli bir vitamindir.
Gebelikte C vitamini gereksinimi metabolizmanın hızlanmasına bağlı olarak artmıştır;ancak düzenli bir şekilde beslenen gebelerde hap şeklinde vitamin alınması önerilmememktedir.
A vitamini; Vücudu ve organları saran epitel dokunun,kemiklerin gelişimi fetusun büyüme ve görme için gereklidir.
D vitamini; En önemli görevi fetusun iskelet elişimi için kalsiyum ve fosfor emilimini sağlar.
DEMİR:
*Gebelerde kan hacmi kırmızı kan hücrelerine oranla daha fazla arttığı için fizyolojik anemi gelişmektedir(32. hafta)
*Gelişmekte olan ülkelerde demir eksikliği anemisi sık görüldüğü için rutin demir takviyesi önerilebilir
* Verilen demir doğumdan sonra ilk 4 ay yenidoğanın demir ihtiyacını karşılar
–( ilk 3 ayda demir ihtiyacı çok az artacağından ve bulantıları arttıracağından önerilmez.)
KALSİYUM VE FOSFOR:
Gebelik döneminde günlük kalsiyum gereksinimi artmaktadır.Yetersiz kalsiyum alımı anne sütünün kalsiyum içeriğinin azalmasına ve bebekte kemik gelişiminin bozulmasına neden olur.Kalsiyumun doğal kaynaklardan sağlanması anne ve bebek için daha fazla tercih edilkmelidir.Süt yoğurt,peynir,çökelek,pekmez,fındık,kuru baklagiller,yeşil yapraklı sebzeler kalsiyum kaynaklarıdır.
(Gebelikte kahve içimi azaltılmalı;çünkü kafein kalsiyumun idrarla atılmasını arttırır.)
LİFLİ GIDALAR(Posalı gıdalar):
Günlük beslenmemizin büyük bir kısmını oluşturması gereken lifli(posalı) yiyecekler,gebelikte sık görülen kabızlığın ve bağırsak tembelliğinin önlenmesinde çok yararlıdır.
Genellikle tüm sebze ve meyveler lif açısından zengindir.Hergün bolca yiyebilirsiniz.Kepekli besinlerde de lif içerir,ancak diğer bazı besinlerin bağırsaklardan emilimini azalttığından aşırı tüketilmemelidir.
Lifli gıdalar en sık olarak kepekli ekmek,yulaf ezmesi,barbunya,kepekli makarnalar,kayısı,kuru üzüm,bezelye,pırasa,esmer pirinç,ahududu,kuruyemişte bol miktarda vardır.
ŞİŞMANLIK:
Şişman kişiler için gebelikte kilo alımı en fazla 7 kg, fazla kilolular için 7-11.5 kg’dir.
Şişmanlığın gebeliğe getireceği riskler
-Gebelik diyabeti
-Üriner sistem enfeksiyonu
-Gebelikte yetersiz kilo alımı
-Yara enfeksiyonu
-Tromboembolizm
-Gebelik hipertansiyonu
-Fetal izlem güçlüğü
-Doğum eyleminin uzaması
ZAYIFLIK:
Beden kitle indeksi 19.8 den küçük olan kişiler zayıf olarak kabul edilir.13-18 kg almaları önerilir.Zayıflığın gebeliğe getireceği riskler
-Düşük doğum ağırlıklı bebek
-Prematüre eylem
-Düşük apgar skoru
-Demir eksikliği anemisi
Yazan: Sn. Hemşire Hülya DEDE
Düzenleyen: Dr. Ahmet Bahadır UÇAR
2011 Tüm Hakları Saklıdır. Yazı yazarın izni olmadan hiç bir makalede,dergide sitede yayımlanamaz…
Anne adayının aldığı kiloların, bebeğin kilosunu etkilediği bilinmektedir. Ancak öncelikle vurgulanması gereken; gebelikteki kilo artışının her zaman bebeğin kilolu olmasıyla ilişkili olmayacağı ve hatta bazen tersinin beklenebileceğidir.