Sistemik lupus eritematozis; başta iskelet- kas sistemi olmak üzere santral sinir sistemi, hematolojik sistem, deri gibi birçok organ ve sistemi tutan multisistemik ve otoimmün bir hastalıktır. Oto immünite vücudun savunma sisteminin bozulması ve vücudun kendine karşı antikorlar üretmesidir. Oluşan bu antikorlar dokularda hasara neden olur. Kalp, akciğerler, böbrekler, eklemlerde iltihap oluşur. Lupus, en çok genç- orta yaşlı bayanlarda görülür.
Hastalığın bulguları nelerdir?
Hastalığın aktif döneminde hastaların % 95’inde halsizlik, yorgunluk, ateş, kilo kaybı gibi non-spesifik şikayetler vardır. Ancak bu şikâyetler birçok hastalıkta görülebildiği için hastalığın teşhisinde yol göstermezler. Hastalığın teşhisi etkilediği sistemlerde ortaya çıkan semptomlarla konulur. Şimdi hastalığın klinik gidişini, bulgularını inceleyelim.
En sık semptomlar kas- iskelet sistemine aittir. Eklemlerde ağrı ve şişlik (artrit) vardır. Artrit parmak eklemleri, el bilek eklemleri, diz eklemlerindedir. Simetriktir ve birden fazla eklemde vardır.
Hastaların % 85’inde ışığa karşı hassasiyet (fotosensitivite) vardır. Ayrıca yüzde güneşe çıkınca daha da belirginleşen kelebek şeklinde kızarıklık görülür. Kızarıklık iki yanakta ve burnun üstündedir. Yüz ve kafada çeşitli lezyonlar, mukozalarda ülserler ve bunlara benzer deri bulguları vardır.
Lupusun nörolojik sistemdeki en sık bulgusu periferik duyu kaybıdır. El ve ayaklarda duyu kaybı vardır. Bunun dışında migren tipi baş ağrıları, psikolojik bozukluklar, psikoz, konvülziyon gibi klinik tablolar görülebilir.
Akciğer tutulumu en sık plörezi (akciğeri saran plevra zarları arasında sıvı toplanması) şeklindedir. Hastada göğüs ağrısı, nefes darlığı, öksürük gibi şikâyetlere yol açar. Aynı şekilde kalp de etkilenir. Kalbi saran zarlar arasında da sıvı toplanır. Bu da göğüs ağrısına neden olur. Kalpte kapak hastalığına da neden olabilir.
Lupus; gastrointestinal sistemde en çok karaciğeri etkiler. Karaciğer yağlanması yapar. Ayrıca karaciğer ve dalakta büyümeye neden olur. Yutma güçlüğü, özefagus ( yemek borusu) ülserine de neden olabilir.
Sistemik lupus eritematozusun sık tuttuğu sistemlerden biri de hematolojik sistemdir. Anemi sebebidir.
Lupus tanısı tüm bu sistemlerle ilgili bulguların değerlendirildiği tanı kriterleri ile konur. 11 tane tanı kriteri vardır. Bunlardan 4 veya daha fazlası hastada saptandığında tanı konur. Bu tanı kriterleri;
1) Malar rash ( yüzde kelebek şeklinde kızarıklık)
2) Diskoid rash (yüz ve kafada yerleşen kızarık plaklar şeklinde başlayıp kalınlaşıp skar bırakan lezyonlar)
10)İmmünolojik bulgular ( Lupus oto immun bir hastalık olduğu için hastalığa özgü antikorlar bakılır.)
11) ANA (+) ( Lupusta ilk bakılması gereken oto antikor. Lupusa spesifik değildir ama pozitifliği hastalığın lupus olma ihtimalini artırır ve hastalığı düşündürür.)
Tedavi
Sistematik lupus eritematozusta tedavi hastalığın şiddetlenmesini önlemek ve hastalığın neden olduğu problemleri ortadan kaldırmaktır. Bu nedenle tedavi hastalığın etkilediği organ-sistemlere göre belirlenir.
->Ateş, eklem ağrısı ve şişkinliği için non steroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) verilir.
->Steroid temelli immun supresifler kullanılır.
->Malar rash gibi deri bulguları için lokal tedaviler uygulanır.
Dr. Faruk YAZICI
2011 Tüm Hakları Saklıdır. Yazı yazarın izni olmadan hiç bir makalede,dergide sitede yayımlanamaz…
bendede bu teşhişlerin çoğu var önce döküntü sonra kızarıklık oluyor sağlığım için sadece dış görünümsel bir hastalıkmıdır yoksa sağlığıma zarar veren bi hastalık tipi midir
bobreklerde sistemik lups hastaligi var tedavisi varmi
bendede bu teşhişlerin çoğu var önce döküntü sonra kızarıklık oluyor sağlığım için sadece dış görünümsel bir hastalıkmıdır yoksa sağlığıma zarar veren bi hastalık tipi midir