HEPATİT B
NEDİR,NASIL KORUNABİLİRİM ?
KİMLER RİSK ALTINDADIR
TANIDAN TEDAVİYE
Karaciğer besin sindirim, enerji üretimi,şeker depolanması,zehirli maddelerin yok edilmesi,kan şekerinin ayarlanması gibi daha bir çok önemli görevi yerine getiren bir organdır. Çeşitli hastalıklar ya da virüs, bakteri gibi mikroorganizmalar karaciğerde hasara yol açarak, karaciğerin görevini yerine getirmesine engel olur.Bu bir takım virüslerden biriside hepatit B virüsüdür. Hepatit B,karaciğer iltihabı anlamına gelen hepatit hastalığının etkeni olan virüslerden bir tanesidir. Meydana getirdiği hastalık,çok ağır tablolara neden olabilmektedir. Bu virüs,esas olarak karaciğerde yerleşir,orada çoğalır ve zamanla karaciğeri tahrip edecek boyutlara ulaşabilir.
Bu virüsün kuluçka süresi 30-180 gündür. Tüm dünyada 300 milyonun üzerinde hepatit B taşıyıcısı vardır. Türkiye’de bugün her 3 kişiden yaklaşık 1’i Hepatit B virüsü ile karşılaşmıştır.Yine her 10 kişiden 1’i Hepatit B virüsünü taşımakta ve bulaştırmaktadır.
Akut ve kronik dönemi bulunan bu infeksiyonun perinatal dönemde(hamilelikten hemen önce ve sonrası) %90,1-5 yaşlarında alınan infeksiyonun %20-50 ve erişkin dönemde alınan infeksiyonun %5 kronikleşme riski vardır.
KİMLER HEPATİT B RİSKİ ALTINDADIR?
1-Ev içinde hepatit b hastası yada taşıyıcısı olanlar
2-Eşcinseller
3-Hepatit b pozitif anneden doğan çocuklar
4-Uyuşturucu,damar içi ilaç bağımlıları
5-Sağlık çalışanları,doktorlar,laborantlar,hemşireler,temizlik görevlileri
6-Çok partnerli cinsel ilişkisi olanlar
7-Hepatit B hastası ve taşıyıcısına temas etmiş aletlere maruz kalanlar
NE ZAMAN HEPATİT B İÇİN DOKTORA BAŞVURMALIYIM?
Yukarıda sayılan risk faktörlerini taşıyorsanız, ayrıca yine yukarıda sıraladığımız hepatit B ile ilgili hastalık belirtileriniz varsa hemen hekiminize hepatit ile ilgili testler için baş vurunuz.
BULAŞMA YOLLARI NELERDİR?
Yatay geçiş:yakın temasla yada derideki küçük çatlaklar yoluyla bulaşabilir.erişkinde en sık yatay geçiş yolu cinsel ilişki ve intravenöz ilaç bağımlılığıdır.HBV vücut dışında uzun süre canlı kalabildiğinden diş fırçası,jilet gibi ev eşyaları ile bulaşabilir. kirli enjektörlerin kullanımı(ör:uyuşturucu bağımlılarında olduğu gibi hijyenik olmayan şartlarda ortak kullanılan enjektörlerle),yeterli sterilizasyonun yapılmadığı cerrahi girişimler, kuaför ve berberlerdeki iyi sterilize edilmemiş manikür ve pedikür setleri, tıraş bıçakları, makaslar, steril olmayan aletlerle yapılan sünnet,kulak delme işlemleri ve ortak kullanılan diş fırçaları Hepatit B virüsünün bulaşmasına sıklıkla aracılık etmektedir.
Transfüzyonla geçiş:kan transfüzyonu ile geçiş oldukça azalmıştır.Ancak pencere dönemindekş infeksiyonlar gözden kaçabilir.bu yolla geçişi önlemek için şu taramalar yapılır:hepatit B yüzey antijeni ve antikoru,HBcAg,Anti-HBc IgM, Anti-HBc IgG,HBeAg,Anti-HBe,HBV DNA
HEPATİT B VİRÜSÜ BULAŞTIKTAN SONRA NE OLUR?
Hepatit B virüsü bulaştıktan sonra üç yol izler:
1- Kişinin immün sistemi (bağışıklık sistemi) kuvvetli ise vücudunda virüse karşı antikorlar oluşur ve belirli bir düzeyde kalır,artık kişi doğal olarak aşılanmıştır, Ömür boyu Hepatit B’den korunacaktır.
2- Taşıyıcı olarak kalabilir.
3- Kişide koruyucu antikorlar hiç oluşamaz,her zaman virüs güçlü durumdadır,,karaciğer fonksiyonları bozuktur,karaciğer enzimleri yüksektir,kişi aktif hastadır, hızla karaciğer yetmezliğine gider veya hastalık yıllara yayılır zamanla karaciğer yetmezliğine ya da karaciğer kanserine dönüşür.
HASTALIĞIN KLİNİK ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Akut hepatit B olgularının %70’inde subklinik seyir görülürken,%30’unda sarılık gelişir.hastaların %0.1-0.5 ‘inde fulminan karaciğer yetmezliği gelişir.kuluçka süresi 1-6 aydır ardından zayıflama,bulantı,sarılık,sağ üst bölgede ağrı şikayetleri ortaya çıkar. Deride ve göz aklarında sararma, idrar renginde koyulaşmada görülebilir.Sarılık 1-3 ayda normale dönerken ALT,AST düzeyleri yüksektir.uzun süren yorgunluklar devam eder.
Eğer 6 aydan fazla ALT değeri yüksek seyrediyorsa bu kronik hepatit olduğunu gösterir.
Bunların dışında cildinizde döküntüler olabilir,eklemlerinizde iltihaplanma olabilir,kan değerleriniz bozulabilir.
Sonuç:Karaciğerde geriye dönüşsüz organ hasarı oluşur.
HEPATİT B TAŞIYICILIĞI NE DEMEKTİR?
Bu virüs ile temas eden her 10 bebekten 9’u ve her 10 erişkinden 1’i belirli bir süre sonunda (6 ay) mikrobu vücudundan atmayı başaramazsa yaşam boyu taşıyabilecek ve insanlara yayacaktır. Ancak taşıyıcılarda hastalık durumu farklılık gösterebilmektedir. Karaciğerlerinde oldukça ağır hasarın ortaya çıktığı bireylerde, yıllar sonra karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer kanseri görülebilmektedir. Kronik hepatitlilerin %25’i primer karaciğer kanseri ve siroz nedeniyle ölmektedir. Hepatit B primer karaciğer kanserlerinin %60-80’inden sorumludur. Ve karaciğer kanserleri kanser ölümleri içinde ilk 3 sırada yer almaktadır.
Hepatit B virüsü sigaradan sonra bilinen en yaygın kanserojendir
HEPATİT B’DEN NASIL KORUNABİLİRİM?
Hepatit B’den korunmanız için iki yol vardır.bunlar aşı ve hepatit B immünoglobulinleridir.
A-)AŞI:0,1 ve 6. Ayda veya 0,1,2,ve 12. Ayda deltoide intramusküler olarak yapılır.gebelerde güvenle kullanılabilir.her 5 yılda bir rapel tekrarlanmalıdır.
HEPATİT B AŞISI HANGİ DURUMLARDA GEREKLİDİR?
1-HBsAg pozitif anneden doğan çocuklarda
2- HBsAg pozitif materyalin açık yaraya teması etmesi
3- HBsAg pozitif kişi ile cinsel ilişki(14 gün içinde) varsa aşı yaptırmalısınız.
B-)HEPATİT B İMMÜNGLOBULİNİ:HBsAg pozitif anneden doğan çocuklara ve HBsAg pozitif materyalin inokülasyonu veya teması olanlara verilir.0,06 ml/kg dozunda uygulanır.koruyuculuk süresi 3 aydır.
HEPATİT B AŞISI YAPTIRMAK İÇİN HANGİ TESTLERİ YAPTIRMALIYIM ?
HbsAg,Anti-HBs
Hepatit B aşısı yukarıdaki iki testte negatif olduğunda yaptırılır.
FULMİNAN HEPATİT NEDİR?
akut hepatit B enfeksiyonu fulminan hepatit denilen bir forma dönüşürEBİLİR.1-2 hafta içinde akut karaciğer yetmezliği ortaya çıkaran bir durumdur. Fulminant hepatitte ölüm oranı yüksektir. Karaciğer transplantasyonu ile hastaların kurtulması mümkün olabilir.
HEPATİT B HASTA TEDAVİSİ NASILDIR?
Hepatit B tedavisinde süreç akut(yeni) veya kronik(uzamış) hepatit enfeksiyonuna göre ikiye ayrılır.
KRONİK HEPATİT B TEDAVİSİ
Bu tedavide uygulanan yöntem ilaç tedavisidir. Hastalar doktor kontrolünde olmalıdır. Böylece karaciğerin durumuna, görevlerini yapıp yapmadığına,hastalığın ilerleyip ilerlemediğine bakılır. Tedavi süresince hastaya verilen ilaçlardan birisi interferondur. Bu ilaç, karaciğer hasarının azalmasını sağlar ve virüsün çoğalmasını engeller. Bu hastaların yarısında tedavi olumlu sonuç verir. Hastalık şiddetli ve virüs çok fazla ise bu ilacın kullanımı pek fayda sağlamaz.
Hastalığın daha hafif seyrettiği durumlarda enjeksiyonla (iğneyle) vücuda ilaç verilir. Hastaların yüzde 40’ında fayda sağlamıştır. Ne kadar süreyle kullanılacağını doktor belirler. Yan etkileri olan bir ilaçtır. Ayrıca bağışıklık sistemini harekete geçirir. Kullanılan diğer bir ilaç ise lamivudinedir. Yan etkisi yoktur. İnterferonla beraber uygulandığında daha etkilidir. Fakat tek başına da kullanılabilir. İnterferondan farklı olarak ağızdan alınır. Şunu göz ardı etmemek gerekir; bu ilaç bırakıldığında virüs tekrar çoğalmaya başlar. Çünkü virüs bu ilaca karşı direnç gösterebilmektedir.
AKUT HEPATİT B TEDAVİSİ
Kesin bir tıbbi tedavi şekli olmamakla beraber hastayı rahatlatıcı, şikayetleri azaltıcı yöntemler kullanılır. Yorucu çalışmalardan uzak durması tavsiye edilir. Hızlı hareket etmekten kaçınılır. Egzersizleri yaparken yorulmadan hafif bir şekilde yapmak gerekir. Ayrıca hekimin önerdiği bir diyet programı uygulanır. Mutlaka alkolden kaçınmak gerekir. Proteinden düşük besinlerle beslenilmelidir.
Not:Ayrıntılı bilgi için uzman hekiminize danışınız.
2011 Tüm Hakları Saklıdır. Yazı yazarın izni olmadan hiç bir makalede,dergide sitede yayımlanamaz…
Yorum Yok