Ateş Düşürücülerin Ardışık Kullanılması Ne Kadar Doğru?

Ateş Düşürücülerin Ardışık Kullanılması Ne Kadar Doğru?

Antipiretik ajanların birlikte veya ardışık olarak kullanımı

Pratikte yapılan önemli hatalardan biri de, birden fazla antipiretik ajanın eş zamanlı veya ardışık olarak kullanılmasıdır. Bazı hekimler, daha hızlı ve daha güçlü etki sağlayacağı düşüncesiyle, ibuprofen ve parasetamolü ardışık olarak uygulamaktadır. Örneğin, ABD hekimlerin %50’si bu antipiretikleri ardışık olarak kullanmaktadır. Ailelerin endişesinden daha çok etkilenen genç hekimler bu uygulamaya daha fazla itibar etmektedir (%70). Hekimlerin yarısından çoğu, bilimsel kanıtları olduğu için veya resmi bir kuruluşun rehberinde önerildiği için, bu uygulamayı yapıklarını ifade etmişlerdir. Oysa ateşli çocukların tedavisinde ibuprofen ve parasetamolün ardışık kullanımının etkinliği (daha etkili olduğu, ateşi daha hızlı düşürdüğü) ve güvenilirliği konusunda bilimsel bir kanıt veya hiç bir resmi öneri yoktur. Aksine, ABD’de (Amerikan Pediatri Akademisi) ve İngiltere’de yayınlanan ateşli hastalıkların yönetimi ile ilgili son rehberlerde (NICE rehberi gibi), parasetamol ve ibuprofenin kombine veya ardışık olarak kullanılmaması önerilmektedir. Ardışık kullanımın etkinliği artırmadığı gibi yan etki riskini artırarak tehlikeli olabileceği vurgulanmaktadır. İbuprofen ve parasetamolün metabolizmaları farklı olmasına rağmen, her iki ilaç da gastrointestinal yoldan emilir, karaciğerde metabolize olur ve böbrekten itrah edilir. Bu iki ilaç sinerjik etki gösterir ve teorik olarak tubuler toksisiteye neden olabilir. Renal iskemide, parasetamolün renal medullada biriktiği ve metabolitinin medullar hücre nekrozuna neden olduğu gösterilmiştir. Birlikte kullanıldığında, ibuprofen glutatyonda azalma ve glutatyon yolağında bozulmaya yol açarak, özellikle dehidrate ve malnütriye çocuklarda para-setamolün hepatotoksik etkisini hızlandırabilir.

Ardışık verildiğinde, iki ilaç dozu arasındaki sürenin ne olacağını saptamak çok zordur. Parasetamolün yarılanma ömrü 4.5 saat, ibuprofenin ise 1 -2 saattir. Parasetamolün 4 saatte bir (günde 5 doza kadar), ibuprofenin ise 6-8 saat arayla verilmesi önerilir. Bu öneriler ve farmakokinetik özellikleri göz önüne alındığında, bu iki ilaç aynı şema ile (4 saatte bir) uygulanmamalıdır. Ardışık kullanım sırasında, bir ya da her iki ilacın doz şemasının karıştırılması yanlış dozlar verilmesine yol açabilir. Ardışık doz uygulayan ailelerin %51 ‘inin yüksek doz uyguladığı saptanmıştır. Yüksek doz uygulanması, yan etkilerin hatta ciddi yan etkilerin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Özet olarak,  hekimler olarak bizler, çocukları ateşllendiği için endişelenen ailelere, ateşi tanıtarak, ateşin bir hastalık değil bir bulgu olduğunu ve enfeksiyonla mücadelede yardımcı doğal biyolojik bir mekanizma olduğunu anlatarak onların korkularını, kaygılarını azaltmayı hedeflemeliyiz. Ateşlendiğinde, çocuklarına zamanında ve doğru müdahaleyi yapmalarına yardımcı olmalıyız. Antipiretikleri, ateş ≥39 °C ise veya huzursuzluk, halsizlik, baş ağrısı gibi fiziksel rahatsızlık bulguları eşlik ediyorsa veya kalp yetmezliği ve ağır akciğer hastalığı varsa kullanmalıyız. Antipiretikleri, sık aralıklarla, uygun olmayan dozlarda, uygun olmayan formlarda, ikinci bir antipiretikle birlikte veya ardışık olarak kullanmamalıyız. Antipiretiklerin etkisiz olmasında yetersiz doz uygulamasının sık rastlanan bir neden olduğunu hatırlayarak, ikinci bir antipiretik eklemek yerine önce verdiğimiz dozu kontrol etmeliyiz.

 

Dr. Ahmet Bahadır UÇAR

2011 Tüm Hakları Saklıdır. Yazı yazarın izni olmadan hiç bir makalede,dergide sitede yayımlanamaz…

 


facebook-paylas

Etiketler

Yorum Yok





Tibbiyardim.com Site İçi Arama:

Ana Sayfa

Anasayfa Anasayfa için tıklayınız !

Reklam