Tanım : Kemik kütlesindeki (hem organik hemde inorganik) ve dayanıklılığında azalma ve buna bağlı olarak kırık riskinde artışla karakterize iskelet sistemi hastalığıdır.
– En sık görülen metabolik kemik hastalığı
– Kadında en sık postmenapozal(Menapoz sonrası) dönemde östrojen eksikliğine bağlı (tip 1)
– Normal yaşlanma ile kemik dansitesi azalır.(Tip 2)(Senil (yaşlı)osteoporoz )
– Erkekte en sık sebebi androjen eksikliğidir.
Osteoporoz ikiye ayrılır.
1)Tip 1 Osteoporoz (Menapoz sonrası)(Yıkım artmış)
– 50-70 yaş arası kadınlarda sık.
– Trabeküler kemik daha fazla tutulur.
-Vertebra ve distal Radius kırıkları fazladır.
– PTH(Parathormon) düşer.
2)Tip 2 Osteoporoz(Yaşlılığa bağlı)(Yapım azalmış)
– 65 yaş üstü sık.
-Kortikal ve trabeküler kemik tutulur.
-Proximal femur, tibia , pelvis kırıkları sık.
-PTH ve ALT artar , vit-D düşer.
Bu bahsettiklerim primer osteoporoz nedenleriydi. Şimdi sekonder osteoporoz nedenlerinde bahsedeceğim yani başka bir hastalığa bağlı oluşan osteoporoz hastalığından.
Sekonder Osteoporoz Nedenleri:
-Endokrin ( Hormonal ) hastalıklar(En sık östrojen eksikliği,hipertiroidi,hipogodadizm )
-Sedanter yaşam ( Hareketsiz Yaşam Tarzı )
-GIS(Sindirim Sistemi) bozuklukları
-Genetik hastalıklar
-ilaç kullanımı(steroidler,heparin)
-Kemik iliği hastalıkları
-Kronik alkolizm ve sigara kullanımı
-Nutrisyonel ( Beslenmeye Bağlı ) eksiklikler (Ca, vit-D ,K vit , protein eksikliği )
Klinik :
İlk bulgu travma ile gelişen vertebra kırığı(orta ve alt torakal,üst lumbal), bilek, kalça, kosta ,pelvis kırıkları olabilir.
En sık muayene bulgusu hastalığın ileri dönemlerinde görülen dorsal kifoz ve boy kısalığıdır(Dul kamburu)
Tanı:
1)-Öncelikle tanıda karışabilecek diğer hastalıkları ekarte etmemiz(saf dışı bırakmamız) gerekiyor. Bu hastalıklar osteomalazi ( kemik eğriliği hastalığı ) , multiple myeloma, metastatik hast. ( kanserler ) Vs.
-Kemik kitlesi ölçümü (KMD(Kemik mineral Dansitometresi)grafiler)-(Normalden düşük çıkar) 2)Tanıda DEXA(Dual Energy X-ray Absorbsiyometre) ve T indekside kullanılabilir.
WHO ya göre T indeksi kemik durumu tanı kriterleri:
T <-1 Normal
T =-1 ve -2.5 arası Osteopeni
T < -2.5 Osteoporoz
T < -2.5 + kırık Şiddetli (yerleşik ) osteoporoz
Kadınlarda östrojen erkeklerde androjen replasman tedavisi yapılmalıdır.
Ca (1200 mg/gün) ve düşük doz D-vit verilebilir.
Kemik ağrısı olanlarda kalsitonin tercih edilebilir.
Yorum Yok