Viseral refleksler (Yutma, idrar yapma, dışkılama gibi refleksler)
Viseral Refleksler ( Yutma, idrar yapma, dışkılama gibi refleksler ) nedir?
Yutma, idrar yapma, dışkılama gibi birçok viseral refleks vardır. İlgili organın çeperinde gerilmeye bağlı, hem çizgili hem de çizgisiz kasları ilgilendiren karmaşık kas hareketleridir. Burada iki refleksin üzerinde durulacaktır.
idrar Yapma Refleksi:
Bu refleks önemli ölçülerde gelişmiş beyin merkezleri tarafından kontrol edilir. Refleks istemli olarak başlar, ancak başladıktan sonra refleksi durdurmak, müdahale etmek oldukça zordur. Bu refleks sempatik ve parasempatik sinir sistemlerinin uyarılmasıyla ortaya çıkar. Mesanenin ( idrar torbasının ) dolup gerilmesiyle bu sinirler uyarılır. Hastanın idrara başlama veya kontrol etmede bir zorluk yaşayıp yaşamadığı not edilmelidir. İdrar kaçırma, idrarını uzun süre tutamaması dikkatli incelenmelidir.
Beyinle ilgili hastalıklarda, multipl skleroz ve medulla spinalis (omur sinirleri) lezyonlarında mesanenin ( idrar torbasının ) hacminin küçülmesi ile spastik mesane ortaya çıkabilir. Az miktarda idrara rağmen hastalar kısa sürede tekrar tekrar tuvalete gitme ihtiyacı duyarlar ve idrarlarını tutamayıp kaçırırlar.
Dışkılama Refleksi:
Rektumun sinir uyarılma sistemide mesanedeki gibidir. Farklı olarak dışkılamayı hastanın isteğinde sağlayan dış sfinkter( halka tarzında kas ) kası vardır. Bu sfinkter istemli olarak durdurulabilse bile rektumda ( makatın iç kısmındaki kasta ) dışkılama devam etmeye çalışır. Sfinkter kası rektal tuşe ( makattan parmağın sokulmasıyla ) ile kontrol edilir. Omur ilik lezyonlarında dışkılamada çeşitli düzeylerde bozukluk görülür.
.
Yazarın Notu:
Anlattığımız reflekslerin neredeyse tamamı tanı amaçlıdır, hastanın sinir sisteminin hangi bölgesinde problem olduğunun bulunmasına yöneliktir. İyi bir muayene ile nerede lezyonun olabileceği saptanır ve buna yönelik ileri tetkiklere geçilir ( MR ( Manyetik rezonans görüntüleme) , BT ( Bilgisayarlı Tomografi ) … ) . Bu refleksler nörologların, doktorların pusulasıdır ve bu pusula eşliğinde tanı koymaya doğru ilerlenir. Bu aynen çalışmayan bir arabanın egzozundan muayeneye başlayıp, motorun benzin deposuna kadar araştırmayı sürdürmeye benzer. Nörolojik muayene bilgi, tecrübe ve sabır isteyen bir muayene türüdür. Hastaların uyumu muayenenin rahatça yapılabilmesi için önemlidir. Herkese Mutlu ve Sağlıklı bir yaşam dileğiyle…
Stj.Dr. Ahmet Bahadır UÇAR
2011 Tüm Hakları Saklıdır. Yazı yazarın izni olmadan hiç bir makalede,dergide sitede yayımlanamaz…
Yorum Yok